Ngành thủy sản thế giới tìm giải pháp giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu

Theo nghiên cứu mới của Đại học British Columbia (Canada), nguồn cung thủy sản nuôi được dự báo giảm 16% trên toàn cầu vào năm 2090 dưới tác động của biến đổi khí hậu.

Tác giả chính, Tiến sĩ Muhammed Oyinlola, một nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Học viện Đại dương và Nghề cá (Institute for the Oceans and Fisheries - IOF) nhấn mạnh ngành này cũng dễ bị ảnh hưởng bởi tác động của biến đổi khí hậu như bất kỳ ngành nào khác.

"Nếu chúng ta tiếp tục đốt nhiên liệu hóa thạch với tốc độ hiện tại, lượng hải sản như cá hoặc vẹm có thể được nuôi bền vững sẽ tăng lên chỉ 8% vào năm 2050 và giảm 16% vào năm 2090".

Để so sánh, trong một kịch bản phát thải thấp khi hành động được thực hiện để giảm thiểu biến đổi khí hậu, nghề nuôi trồng thủy sản được dự báo sẽ tăng khoảng 17% vào giữa thế kỷ 21 và khoảng 33% vào cuối thế kỷ này, so với những năm 2000.

Mô hình tính đến nhiều yếu tố, bao gồm nhiệt độ đại dương thay đổi, các khu vực nuôi trồng thủy sản thích hợp trong tương lai và nguồn cung cấp bột cá và dầu cá. Mô hình đã kiểm tra khoảng 70% sản lượng nuôi trồng thủy sản trên thế giới tính đến năm 2015, tập trung vào các vùng đặc quyền kinh tế, nơi diễn ra hầu hết các hoạt động nuôi trồng thủy sản trên thế giới.

Tiến sĩ Oyinlola cho biết, biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng khác nhau đến sản xuất nuôi trồng thủy sản tùy thuộc vào vị trí của các trang trại trên thế giới và những gì họ sản xuất. Các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong kịch bản phát thải cao - Na Uy, Myanmar, Bangladesh, Hà Lan và Trung Quốc - có thể thấy sản lượng nuôi trồng thủy sản của họ giảm từ 40-90%.

Ảnh hưởng của khí hậu đối với nghề nuôi trồng thủy sản bao gồm những thay đổi về diện tích đại dương khả thi để nuôi cá cũng như nguồn thức ăn được sử dụng để nuôi chúng. Các trang trại cá có xu hướng sử dụng bột cá và dầu cá, chủ yếu bao gồm cá nhỏ như cá trích và cá cơm - những nguồn cung cấp cũng đang bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu.

Tiến sĩ Oyinlola cho biết: “Một số vùng sản xuất nhiều hải sản hai mảnh vỏ hơn, chẳng hạn như trai, hàu và vẹm, và ở những vùng này, tác động sẽ nhỏ hơn. Ở những vùng sản xuất nhiều cá có vây, chẳng hạn như cá hồi, tác động sẽ cao do nguồn cung bột cá và dầu cá giảm."

Theo tỷ lệ phát thải carbon hiện tại, việc nuôi cá có vây, chẳng hạn như cá hồi, được dự báo sẽ giảm trên toàn cầu 3% vào năm 2050 và 14% vào năm 2090. Nuôi các loại có hai mảnh vỏ được dự báo sẽ tăng vào năm 2050 và giảm vào năm 2090 theo cả hai kịch bản khí hậu.

Theo Tiến sĩ Oyinlola, các quốc gia mà nghề nuôi trồng thủy sản nổi tiếng, đặc biệt là sản xuất cá có vây, chẳng hạn như Na Uy, Iceland, Phần Lan, Chile và Bangladesh, sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất, đặc biệt là các khu vực sản xuất nhiều hải sản hai mảnh vỏ sẽ ổn định hơn hoặc trong trường hợp của Canada, sẽ tăng lên.

Thay thế bột cá và dầu cá

Nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc thay thế bột cá và dầu cá bằng các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật như đậu tương có thể giúp giảm bớt tác động của biến đổi khí hậu đối với các trang trại nuôi cá.

Khi một phần tư thức ăn cho cá được thay thế bằng các chất thay thế, theo kịch bản phát thải thấp, sản lượng nuôi trồng thủy sản được dự báo sẽ tăng 25% vào năm 2050 và 31% vào năm 2090.

Không có sự thay đổi đối với lượng khí thải hiện tại, khi một phần tư lượng thức ăn cho cá được thay thế bằng các chất thay thế, sản lượng nuôi trồng thủy sản được dự báo sẽ tăng 15% vào năm 2050 và 4% vào năm 2090. Khi một nửa thức ăn được thay thế trong cả hai kịch bản khí hậu, những tỷ lệ phần trăm tăng lên.

Tác giả quan trọng khác, Tiến sĩ William Cheung, giáo sư và là Giám đốc IOF, cho biết: “Nghiên cứu này nhấn mạnh sự cần thiết phải đa dạng hóa phát triển nghề nuôi trồng thủy sản ngoài việc tập trung vào nuôi cá, chẳng hạn như nuôi động vật có vỏ hoặc tảo, hoặc những loài có thể sử dụng thức ăn không phải từ cá".

"Việc nuôi những loài này thường giúp giảm mức độ phơi nhiễm của nghề nuôi hải sản đối với các hiểm họa khí hậu", ông bổ sung.

Tiến sĩ Cheung cho biết: “Mặc dù có sự nhiệt tình về việc nuôi trồng hải sản trên đại dương giúp tăng sản lượng thủy sản, nhưng nghiên cứu cho thấy nếu con người không làm giảm bớt biến đổi khí hậu, sự nhiệt tình đó sẽ bị kìm hãm".

"Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến mọi thứ, bao gồm cả các khía cạnh của nuôi trồng hải sản mà trước đây chúng ta chưa xem xét. Chúng ta cần hành động và nhanh chóng để giảm thiểu biến đổi khí hậu thay vì dựa vào một giải pháp để giải quyết tất cả các vấn đề sản xuất thủy sản", ông kết luận.

Hương Lan