Doanh nghiệp bỗng dưng thiệt hại tiền tỷ

Do Chi cục Thú y vùng VI lúng túng trong áp dụng luật, một lô hàng trứng cá Minh Thái bị “găm” ở cảng Cát Lái (TPHCM) 30 ngày, khiến Công ty TNHH Chế biến và xuất khẩu thủy sản Cam Ranh (gọi tắt Công ty Cam Ranh) thiệt hại lên đến hàng tỷ đồng tiền lưu kho. Thiệt hại ấy sẽ gia tăng nếu vụ việc còn kéo dài...

Doanh nghiệp kêu cứu

Công ty Cam Ranh (có trụ sở tại xã Cam Thịnh Đông, TP Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa) vừa có đơn kêu cứu đến Báo SGGP, khi nhập 170.908,8kg trứng cá Minh Thái (có nguồn gốc từ Nga và được xuất khẩu tại Hàn Quốc) về làm nguyên liệu để chế biến, sau đó xuất khẩu 100% theo đơn đặt hàng của đối tác nước ngoài, chứ không tiêu thụ trong nước. Lý do của việc kêu cứu này vì nhãn mác trên lô hàng ghi cụm từ “Best before date” (sử dụng tốt nhất trước ngày) là vào các ngày 1-3-2021, ngày 8-2-2021, ngày 19-3-2021 và ngày 20-3-2021. Chi cục Thú y vùng VI kiểm tra lô hàng vào ngày 1-3 và sự việc kéo dài đến 30 ngày sau đó, do cơ quan này cho rằng cụm từ “Best before date” ghi trên nhãn mác là hàng quá “date”.

Trong Công văn số 362/TY-TTg, PC ngày 11-3-2021, Cục Thú y kết luận Công ty Cam Ranh đã có hành vi vi phạm về thời hạn sử dụng của hàng hóa được quy định tại Điều 17 của Nghị định 98/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm… Cục Thú y chỉ đạo Chi cục Thú y vùng VI phối hợp với hải quan không cho thông quan lô hàng trên.

Trước điều này, đại diện Công ty Cam Ranh cho biết, đã khiếu nại, vì khoản 1 Điều 44 Luật An toàn thực phẩm năm 2010, quy định: “Đối với thời hạn sử dụng thực phẩm thể hiện trên nhãn thì tùy theo loại sản phẩm được ghi là “hạn sử dụng”, “sử dụng đến ngày” hoặc “sử dụng tốt nhất trước ngày”. Các quy định nêu trên được hướng dẫn tại Điều 17 Nghị định số 38/2012/NĐ-CP ngày 25-4-2012 của Chính phủ, theo đó, đối với thực phẩm ghi “sử dụng tốt nhất trước ngày” thì sau thời điểm này, thực phẩm vẫn được phép bán trên thị trường nếu nhà sản xuất chứng minh được thực phẩm đó an toàn với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phải ghi hạn sử dụng rõ ràng theo một trong hai hình thức “hạn sử dụng” hoặc “sử dụng đến ngày”.

Chỉ nhà sản xuất thực phẩm mới được kéo dài hạn sử dụng cho sản phẩm thực phẩm của mình và hạn sử dụng kéo dài tối đa chỉ bằng hạn sử dụng đã quy định lần đầu tiên. “Chưa kể vào ngày 1-3-2021, khi Chi cục Thú y vùng VI kiểm tra hàng của chúng tôi thì số hàng này vẫn chưa hết hạn “Best before date”. Khoảng 8 năm nay, chúng tôi vẫn nhập trứng cá về chế biến, sau đó xuất khẩu 100% nên luôn tuân theo các quy định về tiêu chuẩn chất lượng của Việt Nam như TCVN 12391:2018 (có giá trị tương đương ISO 016779:2015 mà cả thế giới đang áp dụng) do Bộ KH-CN ban hành”, đại diện Công ty Cam Ranh cho biết.

Trách nhiệm thuộc về ai? 

Ngày 19-4-2021, tại trụ sở Thanh tra Bộ NN-PTNT (nhà B6, số 02 Ngọc Hà, quận Ba Đình, TP Hà Nội), Tổ công tác do ông Đào Văn Thanh, Phó chánh Thanh tra Bộ NN-PTNT, làm Tổ trưởng; ông Nguyễn Văn Long, Phó Cục trưởng Cục Thú y; ông Lý Hoài Vũ, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thú y vùng VI, đã có buổi làm việc với Công ty Cam Ranh và các bên có liên quan để làm rõ sự việc.

Tại buổi làm việc, ông Võ Quốc Trưởng, Phó Tổng giám đốc Công ty Cam Ranh, nêu ý kiến: Vụ việc kéo dài, đến ngày 19-4, đã hơn 50 ngày trôi qua mà không có bất kỳ xử lý nào về mặt hành chính dẫn đến thiệt hại và Cục Thú y phải chịu trách nhiệm bồi thường cho công ty như sau: Phí lưu container tại cảng 338.023.790 đồng; phí chạy điện lạnh tại cảng 299.690.000 đồng; tiền lương công nhân chờ việc 3 tỷ đồng; tiền bồi thường cho khách hàng 15 tỷ đồng; tiền thiệt hại ngân sách nhà nước bị thất thu thuế TNDN khoảng 4 tỷ đồng. Các chi phí này đều có cơ sở và tài liệu. 

Trong khi đó, lãnh đạo Chi cục Thú y Vùng VI lại cho rằng, chi cục thực hiện kiểm dịch theo đúng quy định tại Thông tư 26/2016/TT-BNNPTNT và Thông tư 36/2018/TT-BNNPTNT. Ngày 1 và 2-3-2021, sau khi kiểm tra thực tế 8 container lô hàng trứng cá Minh Thái tại cảng Cát Lái, kiểm dịch viên phát hiện có những thùng hàng có “best before date” là 1 và 2-2-2021. Chi cục Thú y vùng VI xác định “best before date” là “hạn sử dụng lô hàng”. Tuy nhiên, doanh nghiệp tại thời điểm đó đã không đồng ý “best before date” là hạn sử dụng mà là “khuyến cáo của nhà sản xuất là thời hạn sử dụng tốt nhất”. 

Về phía cơ quan chức năng, ông Đỗ Huy Long, Trưởng phòng Thanh tra pháp chế (Cục Thú y), phân tích: Cục Thú y khẳng định “best before date” là hạn sử dụng, vì vậy toàn bộ lô hàng hóa đến thời điểm hiện nay đã hết hạn sử dụng. Lãnh đạo Cục Thú y nhận định: Chi cục Thú y vùng VI là đơn vị trực tiếp xử lý vụ việc. Cục Thú y nhận thấy vụ việc phức tạp nên đã báo cáo với lãnh đạo Bộ NN-PTNT giao cho Thanh tra Bộ chủ trì xử lý vụ việc này. Cục Thú y phối hợp, cung cấp thông tin theo yêu cầu của Thanh tra Bộ. Ông Đào Văn Thanh, Tổ trưởng Tổ công tác, kết luận buổi làm việc: về các đề xuất, kiến nghị của Công ty Cam Ranh, Tổ công tác sẽ nghiên cứu các ý kiến của công ty, căn cứ quy định của pháp luật hiện hành để đề xuất, kiến nghị bộ chỉ đạo giải quyết vụ việc theo quy định pháp luật.

ĐỨC TRUNG