Cá hồi biến đổi gene lên bàn ăn của người Mỹ

Vụ thu hoạch đầu tiên cá hồi biến đổi gene đã bắt đầu sau thời gian bị hoãn vì đại dịch và những người ủng hộ môi trường phản đối.

Sylvia Wulf, giám đốc điều hành công ty công nghệ sinh học AquaBounty Technologies, cho biết vài tấn cá hồi do công ty nuôi đã được thu hoạch tuần này và sẽ được chuyển đến các nhà hàng, cơ sở dịch vụ ăn uống ở Trung Tây và dọc Bờ Đông, những nơi không yêu cầu dán nhãn biến đổi gene.

Hiện khách hàng duy nhất công bố bán cá hồi là Samuels and Son Seafood, một nhà phân phối hải sản có trụ sở tại thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania.

AquaBounty nuôi cá hồi biến đổi gene tại trang trại nuôi trồng thủy sản trong nhà ở Albany, bang Indiana. Cá được biến đổi gene để phát triển nhanh gấp đôi cá hồi tự nhiên, đạt 3,6 đến 5,4 kg trong 18 tháng thay vì 36 tháng.

Công ty có trụ sở tại bang Massachusetts ban đầu dự định thu hoạch cá vào cuối năm 2020, nhưng hoãn lại do nhu cầu và giá thị trường đối với cá hồi Đại Tây Dương bị giảm trong đại dịch Covid-19.

"Tác động của Covid-19 khiến chúng tôi phải suy nghĩ lại thời gian thu hoạch, lúc đó không ai tìm mua cá hồi nữa", Wulf nói. "Bây giờ chúng tôi rất vui mừng. Chúng tôi đã định thời điểm thu hoạch trong bối cảnh kinh tế phục hồi và nhu cầu sẽ tiếp tục tăng".

Cá hồi biến đổi gene bị những người ủng hộ môi trường phản đối suốt nhiều năm. Công ty dịch vụ thực phẩm quốc tế Aramark hồi tháng 1 tuyên bố cam kết không bán loại cá hồi như vậy với lý do lo ngại về môi trường và các tác động tiềm tàng đối với cộng đồng bản địa khai thác cá hồi tự nhiên.

Các công ty dịch vụ thực phẩm lớn khác cùng nhiều nhà bán lẻ, công ty hải sản và nhà hàng lớn của Mỹ cũng đưa ra thông báo tương tự.

Việc tẩy chay cá hồi AquaBounty phần lớn đến từ các nhà hoạt động với chiến dịch Block Corporate Salmon nhằm bảo vệ cá hồi tự nhiên và bảo tồn quyền đánh bắt bền vững của người bản địa.

"Hầu hết cá hồi ở Mỹ được nhập khẩu và trong đại dịch, chúng ta không thể đưa sản phẩm vào thị trường", Wulf cho hay. "Vì vậy, việc có nguồn cung cấp trong nước không theo mùa như cá hồi tự nhiên và được sản xuất trong môi trường an toàn sinh học, kiểm soát cao ngày càng quan trọng đối với người tiêu dùng".

Theo quảng cáo của AquaBounty, cá hồi biến đổi gene sạch bệnh và không có thuốc kháng sinh, giảm thiểu lượng khí thải carbon và không có nguy cơ gây ô nhiễm hệ sinh thái biển như nuôi lồng biển truyền thống. Dù tốc độ tăng trưởng nhanh, cá hồi biến đổi gene cần ít thức ăn hơn so với hầu hết cá hồi Đại Tây Dương được nuôi. Các bộ lọc sinh học của cơ sở Indiana luôn sạch sẽ, giúp cá ít bị bệnh hoặc phải dùng kháng sinh.

FDA phê duyệt cá hồi biến đổi gene "an toàn và hiệu quả" năm 2015. Đó là động vật biến đổi gene duy nhất được phê duyệt sử dụng cho con người, cho đến khi FDA phê duyệt lợn biến đổi gene làm thực phẩm và sản phẩm y tế tháng 12 năm ngoái.

Năm 2018, AquaBounty mở cơ sở ở Indiana, hiện nuôi khoảng 450 tấn cá hồi từ trứng nhập khẩu Canada, nhưng có khả năng nuôi hơn gấp đôi số lượng này.

Trong một thị trường nội địa đang dịch chuyển ngày càng coi trọng nguồn gốc, sức khỏe, tính bền vững và tự nhiên hơn hải sản nuôi, nhiều người vẫn phản đối cá hồi biến đổi gene. Một phần phản đối xoay quanh việc làm thế nào dán nhãn sản phẩm theo hướng dẫn của FDA. Những người đánh bắt cá hồi, người nuôi cá, người bán buôn và các bên liên quan khác muốn ghi nhãn rõ ràng để đảm bảo khách hàng biết họ đang mua một sản phẩm đã qua biến đổi.

Luật ghi nhãn của Bộ Nông nghiệp Mỹ hướng dẫn các công ty tiết lộ thành phần biến đổi gene trong thực phẩm thông qua sử dụng mã QR, văn bản hoặc biểu tượng được chỉ định trên bao bì. Việc tuân thủ bắt buộc quy định đó có hiệu lực đầy đủ vào tháng 1, nhưng quy tắc này không áp dụng cho các nhà hàng hoặc dịch vụ ăn uống.

Wulf cho biết công ty cam kết sử dụng nhãn "biến đổi gene" khi cá của họ được bán trong các cửa hàng tạp hóa những tháng tới.

Tháng 11 năm ngoái, thẩm phán quận Vince Chhabria ở San Francisco khẳng định FDA có thẩm quyền giám sát động vật và cá biến đổi gene. Nhưng ông phán quyết cơ quan đã không đánh giá đầy đủ hậu quả môi trường của việc cá hồi AquaBounty thoát ra ngoài tự nhiên.

Công ty lập luận việc thoát ra ngoài là khó xảy ra vì cá được giám sát 24/24 và được chứa trong các bể chứa có lưới chắn, máy bơm và khử trùng bằng hóa chất. Cá hồi của công ty cũng là cá cái và đã được triệt sản.

"Cá của chúng tôi thực sự được tạo ra để phát triển mạnh trong môi trường trên cạn. Đó là một phần của những gì làm chúng trở nên độc đáo", Wulf nhấn mạnh. "Chúng tôi tự hào về thực tế là biến đổi gene cho phép chúng tôi mang đến nhiều sản phẩm dinh dưỡng lành mạnh hơn trên thị trường một cách an toàn, đảm bảo và bền vững".

Huyền Lê (Theo AP)